صیانت از ذخایر نفت خام کشور به عنوان ثروت امروز و میراث آیندگان، یکی از ضرورتهای مهم و استراتژیک در بخش انرژی و اقتصاد کلان مملکتی است که این مهم با راهکار مدیریت یکپارچه مخازن با هدف حداکثرسازی سودآوری مخازن ، بیشینه کردن بازیافت آنها و حداقل نمودن هزینه های تولید محقق خواهد شد . به کارگیری فناوری های بروز و کارآمد جهانی و بهره مندی از نیروی انسانی متخصص وباتجربه به عنوان ظرفیت پژوهشی-دانشی کشور به منظور مقابله با چالش های موجود ، زیرساخت اصلی مدیریت صیانتی و تقویت اقتصاد تولید هیدروکربن است.
به طورمتوسط دوسوم ازنفت در جای مخازن نفتی بعد از برداشت اولیه وثانویه سنتی (تزریق آب) درون مخزن باقی میماند و تقاضا برای نفت اساسا ناشی ازتوسعه صنعت وافزایش جمعیت جهانی است.ازطرفی مقدار ذخیره قابل استحصال ثابت داشته جهانی نفت ، درحال رسیدن به حالت خطی خوداست که بعد از اولین سیر نزولی آن آغاز می شود.این حقایق موجب افزایش قیمت نفت و نهایتا افزایش و تمایل به تعریف،طراحی واجرای پروژه های افزایش برداشت ازنفت شده اند.
علی رغم ثابت ماندن منابع جهانی نفت ولی تخمین نهایی از ذخایر قابل برداشت هنوز نهایی نشده و هر ساله رو به افزایش است. بخشی ازاین افزایش مدیون روش های پیشرفته افزایش برداشت از مخازن نفتی می باشد که میزان برداشت از مخازن را افزایش می دهد.درایران علاوه بر برداشت اولیه که تولید طبیعی ازمخزن است روش های برداشت ثانویه (تزریق گاز یا آب) دراکثر مخازن برنامه شده درحال اجرا می باشد که باعث افزایش برداشت حدود 5% ازمخازن می گردد.
روش های افزایش برداشت پیشرفته شامل روش های حرارتی وغیرحرارتی می تواندباعث افزایش ذخایر و طولانی نمودن عمر برداشت ازمخازن گردد که تاکنون فقط یک مورد تزریق امتزاجی درمخزن رامشیر بعنوان پروژه راهنما طراحی شده است که به بهره برداری رسید ونتایج آن درآینده روشن خواهد شد.
EOR مبحثی راجع به روش های مورداستفاده برای بازیافت بیشتر نفت ازمخازن نفتی است. که جدا از برداشت اولیه و ثانویه می باشد. در برداشت اولیه، استخراج نفت بیشتر با استفاده از انرژی داخلی مخزن،که توسط گازهای تحت فشار یا رانش طبیعی توسط آب ایجاد می شود، صورت می گیرد.در برداشت ثانویه، بیشتر از تزریق آب یا سیلاب زنی آبی استفاده می شود. به این ترتیب ازدیاد برداشت نفت (Enhanced Oil Recovery) به عنوان سومین مرحله برداشت مطرح می شود.طراحی،اجرا و بهره وری از روش های EOR نیاز به هزینه و برنامه ریزی و زمان طولانی دارد.در راستای مدیریت صحیح مخازن برنامه ریزی روش های پیشرفته ازدیاد برداشت نفت از مخازن ایران با توجه به مشخصه های خاص آنها ضروری می باشد.
در کشور ایران با وجود حدود 500 میلیارد بشکه نفت درجا، کمتر از 100 میلیارد بشکه ذخیره اولیه قابل برداشت تا کنون به اثبات رسیده است.یعنی کمتر از 20 درصد از نفت موجود در مخازن قابل برداشت است و اگر ما بتوانیم با به کارگیری روش های تولید ثانویه و یا پیشرفت یک درصد این برداشت را درکل افزایش دهیم حدود 5 میلیارد بشکه یعنی معادل 3 سال تولید فعلی خواهدبود.بنابراین دستیابی به فناوری های تولید پیشرفته فراتر از برداشت ثانویه برای تداوم تولید نفت، کسب درآمدهای ارزی قابل توجه و افزایش سطح انرژی بسیار مهم و حیاتی می باشد.
دراین پست دو مطلب تحت عنوان های ازدیادبرداشت نفت و EOR مربوط به انواع روش های ازدیادبرداشت ازمخازن ، طراحی روش های افزایش برداشت از مخازن ، بازیافت حرارتی ، برنامه ریزی در روش EOR و … بصورت پی دی اف جهت دانلود قرار داده شده است.
